Stwierdzenie nabycia spadku – co to takiego?

Dziedziczenie następuje z mocy prawa bez potrzeby występowania o nie. Otwarcie spadku następuje w chwili śmierci spadkodawcy bez konieczności sporządzenia w tym przedmiocie jakichkolwiek dodatkowych dokumentów. W polskim systemie prawnym nie istnieje żaden przepis nakładający na spadkobierców obowiązek uzyskania stwierdzenia praw do spadku. Czym jest zatem stwierdzenie nabycia spadku i czy w ogóle do czegoś może się przydać?

Stwierdzenie nabycia spadku – co to właściwie jest?

Majątek dziedziczony przez spadkobierców przechodzi na nich z mocy prawa po śmierci spadkodawcy. Stwierdzenie nabycia spadku nie jest dokumentem wymaganym ani niezbędnym – jest to jedynie potwierdzenie stanu faktycznego przez sąd, iż dziedziczenie miało miejsce. Postępowanie przed właściwym sądem ma za zadanie wyjaśnić wszelkie wątpliwości powstałe w wyniku otwarcia spadku – ustalenie kręgu spadkobierców, ich udziału w dziedziczonej schedzie, a także uwzględnienie w procedurze faktu ewentualnego odrzucenia spadku przez część uprawnionych do niego osób.

Wniosek do sądu o stwierdzenie nabycia spadku zazwyczaj związany jest z niemożnością sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia u notariusza. Przyczyną uniemożliwiającą załatwienie tej kwestii u notariusza może być negowanie testamentu (np. jego autentyczności czy ważności) przez któregokolwiek spadkobiercę.

Nie ma przepisu, który nakładałby ramy czasowe na złożenie takiego wniosku – może to nastąpić nawet w kilka lat po śmierci spadkodawcy. Wydanie przez sąd orzeczenia stwierdzającego nabycia spadku przed upływem sześciu miesięcy od śmierci spadkodawcy wymaga złożenia przez wszystkich spadkobierców oświadczeń o przyjęciu albo odrzuceniu schedy.

Kiedy stwierdzenie nabycia spadku może się przydać?

Potwierdzenie statusu spadkobiercy jest warunkiem koniecznym np. w sytuacji, w której odziedziczona nieruchomość miałaby zostać wpisana na wniosek spadkobiercy do księgi wieczystej. Przepisy narzucają obowiązek ujawnienia przez właściciela nieruchomości swojego prawa do niej w księdze wieczystej, a zaniechanie tego może wiązać się z wymierzeniem grzywny.

Legitymowanie się dokumentem stwierdzającym następstwo prawne po spadkodawcy przyda się również w przypadku, gdy spadkobierca zechciałby podejmować czynności związane ze schedą, jak np. sprzedaż nieruchomości lub dochodzenie swoich praw wobec dłużników spadkodawcy.

Komu przysługuje prawo do złożenia wniosku?

Przepisy Kodeksu Cywilnego przewidują, iż sąd stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę na wniosek osoby mającej w tym interes prawny. Kategoria uprawnionych do złożenia wniosku zdaje się być szeroka i taka jest w istocie, gdyż interes mogą posiadać m.in.:

• spadkobiercy
• następcy prawni spadkobierców
• uprawnieni do zachowku
• wierzyciele spadkodawcy
• wierzyciele spadkobiercy
• wykonawcy testamentu
• zapisobiercy

Wniosek należy złożyć w sądzie rejonowym właściwym dla ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy. Jeśli takiego adresu nie sposób ustalić, właściwym sądem będzie ten, w którym znajduje się majątek spadkowy (w całości lub części). Koszt wniesienia wniosku o stwierdzenie nabycia spadku to obecnie 50 zł.

Więcej informacji uzyskasz na stronie partera – Kancelarii DM Adwokaci: http://dm-adwokaci.pl/uslugi-adwokackie/prawo-spadkowe/